بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد لله رب العالمین و العاقبة لأهل التقوی و الیقین و الصلواة و السلام علی أشرف الأنبیاء و المرسلین حبیب إله العالمین أباالقاسم محمد.
تا اینجا رسیدیم که حضرت فرمود يَا سَلْمَانُ وَ يَا جُنْدَبُ قَالا لَبَّيْكَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْكَ قَالَ كُنْتُ أَنَا وَ مُحَمَّدٌ نُوراً وَاحِداً مِنْ نُورِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَأَمَرَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى ذَلِكَ النُّورَ أَنْ يُشَقَّ فَقَالَ لِلنِّصْفِ كُنْ مُحَمَّداً وَ قَالَ لِلنِّصْفِ كُنْ عَلِيّاً فَمِنْهَا قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص عَلِيٌّ مِنِّي وَ أَنَا مِنْ عَلِيٍّ وَ لَا يُؤَدِّي عَنِّي إِلَّا عَلِيٌّ وَ قَدْ وَجَّهَ أَبَا بَكْرٍ بِبَرَاءَةَ إِلَى مَكَّةَ فَنَزَلَ جَبْرَئِيلُ ع فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ قَالَ لَبَّيْكَ قَالَ إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكَ أَنْ تُؤَدِّيَهَا أَنْتَ أَوْ رَجُلٌ عَنْكَ فَوَجَّهَنِي فِي اسْتِرْدَادِ أَبِي بَكْرٍ فَرَدَدْتُهُ فَوَجَدَ فِي نَفْسِهِ وَ قَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَ نَزَلَ فِيَّ الْقُرْآنُ قَالَ لَا وَ لَكِنْ لَا يُؤَدِّي إِلَّا أَنَا أَوْ عَلِيٌّ يَا سَلْمَانُ وَ يَا جُنْدَبُ قَالا لَبَّيْكَ يَا أَخَا رَسُولِ اللَّهِ قَالَ ع مَنْ لَا يَصْلُحُ لِحَمْلصَحِيفَةٍ يُؤَدِّيهَا عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص كَيْفَ يَصْلُحُ لِلْإِمَامَةِ يَا سَلْمَانُ وَ يَا جُنْدَبُ فَأَنَا وَ رَسُولُ اللَّهِ ص كُنَّا نُوراً وَاحِداً صَارَ رَسُولَ اللَّهِ ص مُحَمَّدٌ الْمُصْطَفَى وَ صِرْتُ أَنَا وَصِيَّهُ الْمُرْتَضَى وَ صَارَ مُحَمَّدٌ النَّاطِقَ وَ صِرْتُ أَنَا الصَّامِتَ وَ إِنَّهُ لَا بُدَّ فِي كُلِّ عَصْرٍ مِنَ الْأَعْصَارِ أَنْ يَكُونَ فِيهِ نَاطِقٌ وَ صَامِتٌ يَا سَلْمَانُ صَارَ مُحَمَّدٌ الْمُنْذِرَ وَ صِرْتُ أَنَا الْهَادِيَ وَ ذَلِكَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَ إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِكُلِّ قَوْمٍ هادٍ فَرَسُولُ اللَّهِ ص الْمُنْذِرُ وَ أَنَا الْهَادِي اللَّهُ يَعْلَمُ ما تَحْمِلُ كُلُّ أُنْثى وَ ما تَغِيضُ الْأَرْحامُ وَ ما تَزْدادُ وَ كُلُّ شَيْءٍ عِنْدَهُ بِمِقْدارٍ عالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ الْكَبِيرُ الْمُتَعالِ سَواءٌ مِنْكُمْ مَنْ أَسَرَّ الْقَوْلَ وَ مَنْ جَهَرَ بِهِ وَ مَنْ هُوَ مُسْتَخْفٍ بِاللَّيْلِ وَ سارِبٌ بِالنَّهارِ لَهُ مُعَقِّباتٌ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ قَالَ فَضَرَبَ ع بِيَدِهِ عَلَى أُخْرَى وَ قَالَ صَارَ مُحَمَّدٌ صَاحِبَ الْجَمْعِ وَ صِرْتُ أَنَا صَاحِبَ النَّشْرِ وَ صَارَ مُحَمَّدٌ صَاحِبَ الْجَنَّةِ وَ صِرْتُ أَنَا صَاحِبَ النَّارِ أَقُولُ لَهَا خُذِي هَذَا وَ ذَرِي هَذَا وَ صَارَ مُحَمَّدٌ ص صَاحِبَ الرَّجْفَةِ وَ صِرْتُ أَنَا صَاحِبَ الْهَدَّةِ وَ أَنَا صَاحِبُ اللَّوْحِ الْمَحْفُوظِ أَلْهَمَنِي اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عِلْمَ مَا فِيهِ نَعَمْ يَا سَلْمَانُ وَ يَا جُنْدَبُ وَ صَارَ مُحَمَّدٌ يس وَ الْقُرْآنِ الْحَكِيمِ وَ صَارَ مُحَمَّدٌ ن وَ الْقَلَمِ وَ صَارَ مُحَمَّدٌ طه ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى وَ صَارَ مُحَمَّدٌ صَاحِبَ الدَّلَالاتِ وَ صِرْتُ أَنَا صَاحِبَ الْمُعْجِزَاتِ وَ الْآيَاتِ وَ صَارَ مُحَمَّدٌ خَاتَمَ النَّبِيِّينَ وَ صِرْتأَنَا خَاتَمَ الْوَصِيِّينَ وَ أَنَا الصِّرَاطُ الْمُسْتَقِيمُوَ أَنَا النَّبَأُ الْعَظِيمُ الَّذِي هُمْ فِيهِ مُخْتَلِفُونَوَ لَا أَحَدٌ اخْتَلَفَ إِلَّا فِي وَلَايَتِي وَ صَارَ مُحَمَّدٌ صَاحِبَ الدَّعْوَةِ وَ صِرْتُ أَنَا صَاحِبَ السَّيْفِ وَ صَارَ مُحَمَّدٌ نَبِيّاً مُرْسَلًا وَ صِرْتُ أَنَا صَاحِبَ أَمْرِ النَّبِيِّ ص قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ يُلْقِي الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلى مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ هُوَ رُوحُ اللَّهِ لَا يُعْطِيهِ وَ لَا يُلْقِي هَذَا الرُّوحَ إِلَّا عَلَى مَلَكٍ مُقَرَّبٍ أَوْ نَبِيٍّ مُرْسَلٍ أَوْ وَصِيٍّ مُنْتَجَبٍ فَمَنْ أَعْطَاهُ اللَّهُ هَذَا الرُّوحَ فَقَدْ أَبَانَهُ مِنَ النَّاسِ وَ فَوَّضَ إِلَيْهِ الْقُدْرَةَ وَ أَحْيَا الْمَوْتَى وَ عَلِمَ بِمَا كَانَ وَ مَا يَكُونُ وَ سَارَ مِنَ الْمَشْرِقِ إِلَى الْمَغْرِبِ وَ مِنَ الْمَغْرِبِ إِلَى الْمَشْرِقِ فِي لَحْظَةِ عَيْنٍ وَ عَلِمَ مَا فِي الضَّمَائِرِ وَ الْقُلُوبِ وَ عَلِمَ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْض.[1]
يَا سَلْمَانُ وَ يَا جُنْدَبُ قَالا لَبَّيْكَ يَا
أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْكَ قَالَ كُنْتُ أَنَا وَ
مُحَمَّدٌ نُوراً وَاحِداً مِنْ نُورِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ من و پیامبر اکرم نور
واحد از نور الله بودیم، فَأَمَرَ
اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى ذَلِكَ النُّورَ خدا به آن نور امر کرد أَنْ يُشَقَّ آن نور دو قسمت شود فَقَالَ لِلنِّصْفِ كُنْ مُحَمَّداً وَ قَالَ
لِلنِّصْفِ كُنْ عَلِيّاً ابتدای خلق نوری پیامبر و امیرالمومنین یک نور بود که به
امر الهی دو قسمت شد یکی پیامبراکرم و یکی امیرالمومنین، فَمِنْهَا از این جهت قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص عَلِيٌّ مِنِّي وَ أَنَا مِنْ
عَلِيٍّ
این عبارت علی منی و انا من علی برای این است که هر دو از یک نور بودند که به امر
الهی این نور دو قسمت شد یکی پیامبر و یکی امیرالمومنین، عَلِيٌّ مِنِّي وَ أَنَا مِنْ عَلِيٍّ وَ لَا يُؤَدِّي
عَنِّي إِلَّا عَلِيٌّ امور مرا اداء نمی‌کند إلا علی، یعنی قرض‌هایی که پیامبر
داشتند و امور ایشان را حضرت علی وصی است که انجام دهد، وَ قَدْ وَجَّهَ أَبَا بَكْرٍ بِبَرَاءَةَ إِلَى مَكَّةَ پیامبر اکرم نامه‌ای به
اهل مکه نوشت به برائت از کفار و مشرکین و آن را به ابی‌بکر داد که به مکه ببرد، فَنَزَلَ جَبْرَئِيلُ ع جبرئیل نازل شد که فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ قَالَ لَبَّيْكَ قَالَ
إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكَ أَنْ تُؤَدِّيَهَا أَنْتَ أَوْ رَجُلٌ عَنْكَ این نامه را یا باید خود
ببری یا شخصی از خود شما ببرد، این‌ها همه کلام امیرالمومنین است، فَوَجَّهَنِي پیامبر من را فرستاد فِي اسْتِرْدَادِ أَبِي بَكْرٍ که من بروم و ابوبکر را
برگردانم و من نامه را به مکه ببرم و به کفار بدهم، فَرَدَدْتُهُ او را رد کردم، فَوَجَدَ فِي نَفْسِهِ ابوبکر ناراحت شد که
امیرالمومنین نامه را از او گرفته، وَ قَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَ نَزَلَ فِيَّ الْقُرْآنُ آمد نزد رسول خدا و گفت
یا رسول الله قرآن در مورد من نازل شده، قَالَ لَا وَ لَكِنْ لَا يُؤَدِّي إِلَّا أَنَا أَوْ
عَلِيٌّ
نه، لکن نامه را باید اداء نکند جز من و علی، نامه رسان باید من باشم یا علی، حالا
نکته بحث در این قسمت است، يَا
سَلْمَانُ وَ يَا جُنْدَبُ قَالا لَبَّيْكَ يَا أَخَا رَسُولِ اللَّهِ قَالَ ع
مَنْ لَا يَصْلُحُ لِحَمْل صَحِيفَةٍ يُؤَدِّيهَا عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص كَيْفَ
يَصْلُحُ لِلْإِمَامَةِ کسی که قابلیت ندارد یک نامه پیامبر را ببرد و برساند
چگونه قابلیت دارد امامت مردم و بندگان خدا را داشته باشد؟ یعنی نامه رساندن او را
خدا قبول ندارد، حالا آیا امامت و ولایت او را قبول دارد؟ يَا سَلْمَانُ وَ يَا جُنْدَبُ فَأَنَا وَ
رَسُولُ اللَّهِ ص كُنَّا نُوراً وَاحِداً صَارَ رَسُولَ اللَّهِ ص مُحَمَّدٌ
الْمُصْطَفَى وَ صِرْتُ أَنَا وَصِيَّهُ الْمُرْتَضَى وَ صَارَ مُحَمَّدٌ
النَّاطِقَ وَ صِرْتُ أَنَا الصَّامِتَ هر دو ولایت دارند، اما تا ولایت پیامبر هست نوبت
به امیرالمومنین نمی‌رسد، بعد فرمود وَ إِنَّهُ لَا بُدَّ فِي كُلِّ عَصْرٍ مِنَ الْأَعْصَارِ در هر عصری از اعصار و
زمان‌ها أَنْ يَكُونَ فِيهِ
نَاطِقٌ وَ صَامِتٌ باید ناطقی باشد و صامتی باشد، در زمان امام حسن مجتبی و امام حسین،
امام حسن ناطق بوده و ده سال امامت داشت و امام حسین صامت بوده، ولو اینکه امام
بودند ولی مع ذلک ساکت بودند، مثلا امام زین العابدین در زمان خود امام بودند و
ناطق بودند و امام باقر ساکت بودند، يَا سَلْمَانُ صَارَ مُحَمَّدٌ الْمُنْذِرَ وَ صِرْتُ أَنَا الْهَادِيَ شأن پیامبر این است که
انذار کند، در آیات قرآن داریم که شأن پیامبر بشارت و انذار است، و من هادی هستم، وَ ذَلِكَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَ إِنَّما
أَنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِكُلِّ قَوْمٍ هادٍ برای هر قومی هادی لازم است، فَرَسُولُ اللَّهِ ص الْمُنْذِرُ وَ أَنَا
الْهَادِي
در اینجا فَضَرَبَ ع بِيَدِهِ
عَلَى أُخْرَى
حضرت دست را بر دست دیگر زد و فرمود وَ قَالَ صَارَ مُحَمَّدٌ صَاحِبَ الْجَمْعِ وَ صِرْتُ أَنَا صَاحِبَ
النَّشْرِ
پیامبر صاحب جمع است و من نشر کردم، یعنی انتشار دادم، وَ صَارَ مُحَمَّدٌ صَاحِبَ الْجَنَّةِ وَ صِرْتُ أَنَا
صَاحِبَ النَّارِ پیامبر صاحب جنة است و من صاحب نار هستم، أَقُولُ لَهَا من به نار می‌گویم خُذِي هَذَا وَ ذَرِي هَذَا این را بگیر و او را رها
کن، صَارَ مُحَمَّدٌ ص صَاحِبَ الرَّجْفَةِ وَ
صِرْتُ أَنَا صَاحِبَ الْهَدَّةِ صاحب هدة یعنی صدای دیوار، یا آن صدایی که از آسمان در
زمان ظهور حضرت است صدای امیرالمومنین است، وَ أَنَا صَاحِبُ اللَّوْحِ الْمَحْفُوظِ من صاحب لوح محفوظ هستم،
أَلْهَمَنِي اللَّهُ عَزَّ وَ
جَلَّ عِلْمَ مَا فِيهِ آنچه در لوح محفوظ است و قلم در لوح ضبط کرده در علم من
هست، نَعَمْ يَا سَلْمَانُ وَ
يَا جُنْدَبُ وَ صَارَ مُحَمَّدٌ يس وَ الْقُرْآنِ الْحَكِيمِ وَ صَارَ مُحَمَّدٌ
ن وَ الْقَلَمِ وَ صَارَ مُحَمَّدٌ طه ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ
لِتَشْقى وَ صَارَ مُحَمَّدٌ صَاحِبَ الدَّلَالاتِ وَ صِرْتُ أَنَا صَاحِبَ
الْمُعْجِزَاتِ وَ الْآيَاتِ وَ صَارَ مُحَمَّدٌ خَاتَمَ النَّبِيِّينَ وَ صِرْت
أَنَا خَاتَمَ الْوَصِيِّينَ وَ أَنَا الصِّرَاطُ الْمُسْتَقِيمُ اهدنا الصراط المستقیم
یعنی صراط علی(علیه السلام) وَ
أَنَا النَّبَأُ الْعَظِيمُ اینکه در قرآن می‌فرماید
عَنِ النَّبَإِ الْعَظيم.[2]
نباء عظیم امیرالمومنین است، الَّذي
هُمْ فيهِ مُخْتَلِفُون.[3]
در نباء عظیم اختلاف است، وَ
لَا أَحَدٌ اخْتَلَفَ إِلَّا فِي وَلَايَتِي احدی نیست الا اینکه اختلاف شده
در ولایت من، وَ صَارَ
مُحَمَّدٌ صَاحِبَ الدَّعْوَةِ وَ صِرْتُ أَنَا صَاحِبَ السَّيْفِ وَ صَارَ
مُحَمَّدٌ نَبِيّاً مُرْسَلًا وَ صِرْتُ أَنَا صَاحِبَ أَمْرِ النَّبِيِّ ص قَالَ
اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ يُلْقِي الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلى مَنْ يَشاءُ مِنْ
عِبادِهِ وَ هُوَ رُوحُ اللَّهِ لَا يُعْطِيهِ وَ لَا يُلْقِي هَذَا الرُّوحَ
إِلَّا
خدا عطا نمی‌کند این روح را و القاء نمی‌کند این روح را إِلَّا عَلَى مَلَكٍ مُقَرَّبٍ أَوْ نَبِيٍّ مُرْسَلٍ
أَوْ وَصِيٍّ مُنْتَجَبٍ یعنی وصی که انتخاب شود، فَمَنْ أَعْطَاهُ اللَّهُ هَذَا الرُّوحَ هر کسی که خدا این روح
را به او داد فَقَدْ أَبَانَهُ
مِنَ النَّاسِ
او از همه مردم جدا است، یک خلقت دیگری و یک موجود دیگری است، وَ فَوَّضَ إِلَيْهِ خداوند به او تفویض کرده الْقُدْرَةَ وَ أَحْيَا الْمَوْتَى مرده را می‌تواند زنده
کند وَ عَلِمَ بِمَا كَانَ وَ
مَا يَكُونُ
عالم به ما کان و ما یکون است، وَ
سَارَ مِنَ الْمَشْرِقِ إِلَى الْمَغْرِبِ وَ مِنَ الْمَغْرِبِ إِلَى الْمَشْرِقِ
فِي لَحْظَةِ عَيْنٍ در یک چشم به هم زدن وَ عَلِمَ مَا فِي الضَّمَائِرِ این معرفتی که می‌گوییم در امیرالمومنین مصداق
پیدا کرده، عَلِمَ مَا فِي
الضَّمَائِرِ وَ الْقُلُوبِ وَ عَلِمَ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْض علم همه موجودات نزد
امام است، معرفة الامام بالنورانیة، این چیزی است که باید هر مومنی بداند، و اگر
نداند معرفة او با تردید و شک است، وقتی همراه با تردید و شک شد ممکن است این
معرفت را از دست بدهد، و لذا امام فرمود که واجب است بر هر کسی این معرفة
بالنورانیة را داشته باشد، البته مطلب هنوز تمام نشده و این یک مقدار از متن بود،
و گفته بودیم که این معرفة را هم کسی نمی‌تواند تحمل کند إلا سه دسته، ملک مقرب،
نه هر ملکی، ملک مقرب چند ملک خاص بیشتر نیستند، خدا بی حساب ملک دارد، از جن و
انس و حیوانات و این‌ها بیشتر ملک دارد، در خود ما هم ملائکه‌ای هستند، ده ملک ما
را محافظت می‌کنند، ملائکه‌ای هستند که اعمال ما را ثبت می‌کنند، هر انسانی ملائکه‌ای
دارند که یحفظون من امر الله، ده ملک ما را حفظ می‌کنند تا امر الهی بیاید، می‌بینیم
کسی در فضایی قرار می‌گیرد و چیزی نشد، می‌گوییم خدا به او رحم کرد که چیزی نشد،
ملک او را نگهداشته، یک وقت می‌بینید از یک پله می‌افتد و می‌میرد، اگر زمان مرگ
برسد آن ملک‌ها کنار می‌روند، او را تسلیم مرگ می‌کنند، حالا ببینید این ملک مقرب
است که تحمل ولایت را دارد، نبی مرسل تحمل این معرفة را دارد، 124 هزار پیامبر
داریم، اما نبی مرسل تحمل این را دارد که چند نفر هستند، مومن هم الآن پند میلیادر
است، اما مومنی تحمل این معرفة را دارد که امتحن الله قلبه للایمان، یعنی از مراحل
سختی و رنج و این‌ها گذشته و قابلیت پیدا کرده برای تحمل بار ولایت، بار ولایت
چیست؟ یعنی هر امری بر او وارد شد این قلب سعه دارد، هر چه وارد شد از امام قبول
کند، شک نکند، من نمی‌دانم، قبول ندارم، نفهمیدم، یا عملاً قبول نکند، هر بی‌حجابی
این را قبول نمی‌کند، هر فاسقی این را قبول نمی‌کند، این ولایت بالنورانیة این است
که هر امری از ما بر قلب او وارد شد قلب او را خدا سعه می‌دهد، سعه صدر پیدا می‌کند،
و جعل له نورا، این با نور الهی بصیرت پیدا می‌کند، در همه گره‌های زندگی می‌داند
که باید چه کار کند، و یک نورانیتی دارد، این می‌شود معرفة بالنورانیة.ان‌شاء الله
که خدا آن نورانیت را به ما عطا کند.
[1]. بحار الأنوار (ط – بيروت)، ج26، ص3، باب 14 نادر في معرفتهم صلوات الله عليهم بالنورانية و فيه ذكر جمل من فضائلهم ع
[2]. سوره نباء، آیه 2
[3]. سوره نباء، آیه 3