بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد لله رب العالمین و العاقبة لأهل التقوی و الیقین و الصلواة و السلام علی أشرف الأنبیاء و المرسلین حبیب إله العالمین أباالقاسم محمد.
قَالَ فَتَبَسَّمَ ع ثُمَ تَلَا أَ وَ لَمْ تَكُ تَأْتِيكُمْ رُسُلُكُمْ بِالْبَيِّناتِ قالُوا بَلى قالُوا فَادْعُوا وَ ما دُعاءُ الْكافِرِينَ إِلَّا فِي ضَلالٍ وَ لَوْ أَنَّنا نَزَّلْنا إِلَيْهِمُ الْمَلائِكَةَ وَ كَلَّمَهُمُ الْمَوْتى وَ حَشَرْنا عَلَيْهِمْ كُلَّ شَيْءٍ قُبُلًا ما كانُوا لِيُؤْمِنُوا إِلَّا أَنْ يَشاءَ اللَّهُ وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ يَجْهَلُونَ فَقُلْتُ سَيِّدِي الْعَجْبُ أَنَّهُمْ لَا يَدْرُونَ مِنْ أَيْنَ أُتُوا قَالَ أَجَلْ ثُمَّ تَلَا فَالْيَوْمَ نَنْساهُمْ كَما نَسُوا لِقاءَ يَوْمِهِمْ هذا وَ ما كانُوا بِآياتِنا يَجْحَدُونَ وَ هِيَ وَ اللَّهِ آيَاتُنَا وَ هَذِهِ أَحَدُهَا وَ هِيَ وَ اللَّهِ وَلَايَتُنَا يَا جَابِرُ مَا تَقُولُ فِي قَوْمٍ أَمَاتُوا سُنَّتَنَا وَ تَوَالَوْا أَعْدَاءَنَا وَ انْتَهَكُوا حُرْمَتَنَا فَظَلَمُونَا وَ غَصَبُونَا وَ أَحْيَوْا سُنَنَ الظَّالِمِينَ وَ سَارُوا بِسِيرَةِ الْفَاسِقِينَ قَالَ جَابِرٌ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي مَنَّ عَلَيَّ بِمَعْرِفَتِكُمْ وَ أَلْهَمَنِي فَضْلَكُمْ وَ وَفَّقَنِي لِطَاعَتِكُمْ مُوَالاةَ مَوَالِيكُمْ وَ مُعَادَاةَ أَعْدَائِكُمْ قَالَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ يَا جَابِرُ أَ وَ تَدْرِي مَا الْمَعْرِفَةُ الْمَعْرِفَةُ إِثْبَاتُ التَّوْحِيدِ أَوَّلًا ثُمَّ مَعْرِفَةُ الْمَعَانِي ثَانِياً ثُمَّ مَعْرِفَةُ الْأَبْوَابِ ثَالِثاً ثُمَّ مَعْرِفَةُ الْأَنَامِ رَابِعاً ثُمَّ مَعْرِفَةُ الْأَرْكَانِ خَامِساً ثُمَّ مَعْرِفَةُ النُّقَبَاءِ سَادِساً ثُمَّ مَعْرِفَةُ النُّجَبَاءِ سَابِعاً وَ هُوَ قَوْلُهُ تَعَالَى لَوْ كانَ الْبَحْرُ مِداداً لِكَلِماتِ رَبِّي لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَنْ تَنْفَدَ كَلِماتُ رَبِّي وَ لَوْ جِئْنا بِمِثْلِهِ مَدَداًوَ تَلَا أَيْضاً وَ لَوْ أَنَّ ما فِي الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلامٌ وَ الْبَحْرُ يَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ ما نَفِدَتْ كَلِماتُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ يَا جَابِرُ إِثْبَاتُ التَّوْحِيدِ وَ مَعْرِفَةُ الْمَعَانِي أَمَّا إِثْبَاتُ التَّوْحِيدِ مَعْرِفَةُ اللَّهِ الْقَدِيمِ الْغَائِبِ الَّذِي لا تُدْرِكُهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ يُدْرِكُ الْأَبْصارَ وَ هُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ وَ هُوَ غَيْبٌ بَاطِنٌ سَتُدْرِكُهُ كَمَا وَصَفَ بِهِ نَفْسَهُ وَ أَمَّا الْمَعَانِي فَنَحْنُ مَعَانِيهِ وَ مَظَاهِرُهُ فِيكُمْ اخْتَرَعَنَا مِنْ نُورِ ذَاتِهِ وَ فَوَّضَ إِلَيْنَا أُمُورَ عِبَادِهِ فَنَحْنُ نَفْعَلُ بِإِذْنِهِ مَا نَشَاءُ وَ نَحْنُ إِذَا شِئْنَا شَاءَ اللَّهُ وَ إِذَا أَرَدْنَا أَرَادَ اللَّهُ وَ نَحْنُ أَحَلَّنَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ هَذَا الْمَحَلَّ وَ اصْطَفَانَا مِنْ بَيْنِ عِبَادِهِ وَ جَعَلَنَا حُجَّتَهُ فِي بِلَادِهِ فَمَنْ أَنْكَرَ شَيْئاً وَ رَدَّهُ فَقَدْ رَدَّ عَلَى اللَّهِ جَلَّ اسْمُهُ وَ كَفَرَ بِآيَاتِهِ وَ أَنْبِيَائِهِ وَ رُسُلِهِ يَا جَابِرُ مَنْ عَرَفَ اللَّهَ تَعَالَى بِهَذِهِ الصِّفَةِ فَقَدْ أَثْبَتَ التَّوْحِيدَ لِأَنَّ هَذِهِ الصِّفَةَ مُوَافِقَةٌ لِمَا فِي الْكِتَابِ الْمُنْزَلِ وَ ذَلِكَ قَوْلُهُ تَعَالَى لا تُدْرِكُهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ يُدْرِكُ الْأَبْصارَ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ وَ قَوْلُهُ تَعَالَى لا يُسْئَلُ عَمَّا يَفْعَلُ وَ هُمْ يُسْئَلُونَ قَالَ جَابِرٌ يَا سَيِّدِي مَا أَقَلَّ أَصْحَابِي قَالَ ع هَيْهَاتَ هَيْهَاتَ أَ تَدْرِي كَمْ عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ مِنْ أَصْحَابِكَ قُلْتُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ كُنْتُ أَظُنُّ فِي كُلِّ بَلْدَةٍ مَا بَيْنَ الْمِائَةِ إِلَى الْمِائَتَيْنِ وَ فِي كُلِّ مَا بَيْنَ الْأَلْفِ إِلَى الْأَلْفَيْنِ بَلْ كُنْتُ أَظُنُّ أَكْثَرَ مِنْ مِائَةِ أَلْفٍ فِي أَطْرَافِ الْأَرْضِ وَ نَوَاحِيهِ قَالَ ع يَا جَابِرُ خَالِفْ ظَنَّكَ وَ قَصِّرْ رَأْيَكَ أُولَئِكَ الْمُقَصِّرُونَ وَ لَيْسُوا لَكَ بِأَصْحَابٍ قُلْتُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَ مَنِ الْمُقَصِّرُ قَالَ الَّذِينَ قَصَّرُوا فِي مَعْرِفَةِ الْأَئِمَّةِ وَ عَنْ مَعْرِفَةِ مَا فَرَضَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنْ أَمْرِهِ وَ رُوحِهِ قُلْتُ يَا سَيِّدِي وَ مَا مَعْرِفَةُ رُوحِهِ قَالَ ع أَنْ يُعْرَفَ كُلُّ مَنْ خَصَّهُ اللَّهُ تَعَالَى بِالرُّوحِ فَقَدْ فَوَّضَ إِلَيْهِ أَمْرَهُ يَخْلُقُ بِإِذْنِه.[1]
جابر به همراه امام باقر(علیه السلام) رفتند خدمت امام سجاد مطالب را عرض کردند، امام تبسم کردند و آیه را تلاوت کردند أَ وَ لَمْ تَكُ تَأْتِيكُمْ رُسُلُكُمْ بِالْبَيِّناتِ قالُوا بَلى قالُوا فَادْعُوا وَ ما دُعاءُ الْكافِرِينَ إِلَّا فِي ضَلالٍ در واقع اینها کافر هستند و دعای کافرین هرچه هم ضجه بزنند فایده ندارد، باز امام آیه دیگری را بیان می‌کند بعد جابر می‌گوید فَقُلْتُ سَيِّدِي الْعَجْبُ أَنَّهُمْ لَا يَدْرُونَ مِنْ أَيْنَ أُتُوا اینها نفهمیدند که این چوپ را از کجا خوردند، وقتی آن مطالب را به امام عرضه داشتند اینکه هزار ماه امیرالمومنین را لعن کردند و در هر کوچه و خیابان و در شهرها و اینها شیعه علی(علیه السلام) را دستگیر می‌کردند و از او می‌خواستند که از حضرت برائت بجوید و لعن بکند و اگر این کارها را نمی‌کرد او را زندان و حبس می‌کردند و در نهایت می‌کشتند، حضرت اینجا به امام باقر دستور دادند که بروند و خیط را تکان بدهند اما آرام و لین تکان بدهند، بعد جابر می‌گوید که سَيِّدِي الْعَجْبُ أَنَّهُمْ لَا يَدْرُونَ مِنْ أَيْنَ أُتُوا و امام فرمود قَالَ أَجَلْ بله نفهمیدند ثُمَّ تَلَا فَالْيَوْمَ نَنْساهُمْ كَما نَسُوا لِقاءَ يَوْمِهِمْ هذا همه اینها درباره کفار است، در واقع آن‌ها چون ولایت ندارند کافر هستند، وَ ما كانُوا بِآياتِنا يَجْحَدُونَ وَ هِيَ وَ اللَّهِ آيَاتُنَا اینها آیات ما است وَ هَذِهِ أَحَدُهَا وَ هِيَ وَ اللَّهِ وَلَايَتُنَا و ولایت ما اهل بیت است، يَا جَابِرُ مَا تَقُولُ فِي قَوْمٍ أَمَاتُوا سُنَّتَنَا جابر چه چیزی می‌گویی درباره قومی که سنت ما را میراندند، باطل کردند و از بین بردند، وَ تَوَالَوْا أَعْدَاءَنَا ولایت دشمنان ما را گرفتند، به طرف عمر و ابوبکر رفتند وَ انْتَهَكُوا حُرْمَتَنَا حرمت ما اهل بیت را از بین بردند فَظَلَمُونَا به ما ظلم کردند وَ غَصَبُونَا حق ما را بردند وَ أَحْيَوْا سُنَنَ الظَّالِمِينَ زنده کردند سنت‌های ظالمین را، سنی‌ها سنت‌های باطل عمر و ابوبکر را عمل می‌کردند وَ سَارُوا بِسِيرَةِ الْفَاسِقِينَ قَالَ جَابِرٌ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي مَنَّ عَلَيَّ جابر گفت حمد خدا را که بر من منت گذاشت بِمَعْرِفَتِكُمْ که من معرفة به شما اهل بیت داشته باشم، وَ أَلْهَمَنِي فَضْلَكُمْ به من الهام کرد فضل شما را وَ وَفَّقَنِي لِطَاعَتِكُمْ مُوَالاةَ مَوَالِيكُمْ وَ مُعَادَاةَ أَعْدَائِكُمْ موفق به طاعت شما شدم، دوستان شما را دوست داشته باشم و دشمنان شما را دشمن داشته باشم، قَالَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ يَا جَابِرُ امام فرمود أَ وَ تَدْرِي مَا الْمَعْرِفَةُ می‌دانی معرفة چیست؟ الْمَعْرِفَةُ إِثْبَاتُ التَّوْحِيدِ أَوَّلًا معرفة اول معرفة الله است، اثبات توحید است، ثُمَّ مَعْرِفَةُ الْمَعَانِي ثَانِياً معرفة معانی است، ثُمَّ مَعْرِفَةُ الْأَبْوَابِ ثَالِثاً ثُمَّ مَعْرِفَةُ الْأَنَامِ رَابِعاً ثُمَّ مَعْرِفَةُ الْأَرْكَانِ خَامِساً ثُمَّ مَعْرِفَةُ النُّقَبَاءِ سَادِساً ثُمَّ مَعْرِفَةُ النُّجَبَاءِ سَابِعاً معرفة اینها است، لذا فرمود وَ هُوَ قَوْلُهُ تَعَالَى لَوْ كانَ الْبَحْرُ مِداداً لِكَلِماتِ رَبِّي لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَنْ تَنْفَدَ كَلِماتُ رَبِّي وَ لَوْ جِئْنا بِمِثْلِهِ مَدَداً این معارف در واقع کلمات الله است، که یکی از آن‌ها معرفة الامام است، که خود معرفة الامام یک بحر عظیمی است، يَا جَابِرُ إِثْبَاتُ التَّوْحِيدِ وَ مَعْرِفَةُ الْمَعَانِي أَمَّا إِثْبَاتُ التَّوْحِيدِ مَعْرِفَةُ اللَّهِ الْقَدِيمِ الْغَائِبِ الَّذِي لا تُدْرِكُهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ يُدْرِكُ الْأَبْصارَ وَ هُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ خدا قدیم و ازلی است، پس معرفة توحید همان معرفة خدای قدیم است الْغَائِبِ الَّذِي غائبی که لا تُدْرِكُهُ الْأَبْصارُ ابصار او را درک نمی‌کنند، وَ هُوَ يُدْرِكُ الْأَبْصارَ اما او ابصار را درک می‌کند، وَ هُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ خدا لطیف و خبیر است که دو صفت الهی هستند، وَ هُوَ غَيْبٌ بَاطِنٌ سَتُدْرِكُهُ كَمَا وَصَفَ بِهِ نَفْسَهُ همان طور که خدا خود را توصیف کرد زود است که تو هم او را درک کنی و توحید را درک کنی، وَ أَمَّا الْمَعَانِي معرفة معانی چیست؟ فَنَحْنُ مَعَانِيهِ معانی الهی ما هستیم، معانی الهی که مرتبه دوم معرفة الله است ما اهل بیت هستیم، وَ مَظَاهِرُهُ فِيكُمْ ما مظاهر الهی هستیم بر شما، یعنی خدا در ما بروز و ظهور می‌کند، یعنی ما خدا را ظاهر می‌کنیم، معرفة ما معرفة الله می‌شود، کسی به ما معرفة پیدا کند در واقع معرفة الله را بدست آورده، پیامبر فرمود من رآنی فقد رای الله، کسی که من را ببیند خدا را دیده، یعنی مظهر و آیئینه تمام نمای الهی پیامبر و امام است، اخْتَرَعَنَا خدا ما را خلق کرد مِنْ نُورِ ذَاتِهِ از نور ذات خود، وَ فَوَّضَ إِلَيْنَا أُمُورَ عِبَادِهِ خدا امور بندگان را به ما واگذار کرده، امور بندگان در دنیا و آخرت همه به امام است، لذا سعادت و کمال انسان در ارتباط با امام است، سعادت دنیا و آخرت و قرب به خدا در ارتباط با امام است، فَنَحْنُ نَفْعَلُ بِإِذْنِهِ مَا نَشَاءُ ما هرچه بخواهیم انجام می‌دهیم اما به اذن الله، وَ نَحْنُ إِذَا شِئْنَا شَاءَ اللَّهُ وقتی ما یک چیزی را بخواهیم خدا هم آن را می‌خواهد، این طور نیست که ما یک چیزی بخواهیم و خدا نخواهد، چرا؟ چون وقتی انسان مظهر اسماء الهی شد چیز جز آنچه خدا می‌خواهد نمی‌خواهد، لذا هرچه او بخواهد خدا هم می‌خواهد، ممکن است بگویید انسن یک چیزی می‌خواهد که خدا آن را نمی‌خواهد، نخیر این نیست، وقتی انسان معنای الهی و مظهر الهی شد، آئینه تمام نمای الهی شد هرچه او بخواهد همان را هم خدا می‌خواهد، وَ إِذَا أَرَدْنَا أَرَادَ اللَّهُ وَ نَحْنُ أَحَلَّنَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ هَذَا الْمَحَلَّ خداوند ما را در این محل از عظمت قرارداد که معانی خدا باشیم، وَ اصْطَفَانَا مِنْ بَيْنِ عِبَادِهِ خدا ما را انتخاب کرد در بین عباد، ما مصطفای الهی هستیم، وَ جَعَلَنَا حُجَّتَهُ فِي بِلَادِهِ خدا ما را در زمین حجت قرارداد فَمَنْ أَنْكَرَ شَيْئاً وَ رَدَّهُ کسی چیزی از اینها را رد و انکار کند فَقَدْ رَدَّ عَلَى اللَّهِ جَلَّ اسْمُهُ خدا را رد کرده، انکار امام یا مقاماتی از امام، معرفتی از امام را کسی قبول نکند در واقع خدا را رد کرده، وَ كَفَرَ بِآيَاتِهِ وَ أَنْبِيَائِهِ وَ رُسُلِهِ چرا؟ برای اینکه تمام آیات الهی، کتب آسمانی و انبیاء معرف ائمه هستند، معرف محمد و آل محمد هستند، لذا قبلاً گفتیم که خدا اینها را به تمام انبیاء معرفی کرده و حضرت آدم را فرمود که عزم ندارد در این مورد، برای این بود که یک مقدار در آن توقف کرد، و اولوالعزم آن‌هایی را قرارداد که همه این امور را بلاشک قبول کردند، لذا هر کسی قبول نکند و تردد داشته باشد، در واقع وَ كَفَرَ بِآيَاتِهِ وَ أَنْبِيَائِهِ وَ رُسُلِهِ يَا جَابِرُ مَنْ عَرَفَ اللَّهَ تَعَالَى بِهَذِهِ الصِّفَةِ کسی که خدا را شناخت به این صفات فَقَدْ أَثْبَتَ التَّوْحِيدَ این توحید را ثابت کرده لِأَنَّ هَذِهِ الصِّفَةَ مُوَافِقَةٌ لِمَا فِي الْكِتَابِ الْمُنْزَلِ برای اینکه این صفت موافق با کتاب منزل است وَ ذَلِكَ قَوْلُهُ تَعَالَى لا تُدْرِكُهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ يُدْرِكُ الْأَبْصارَ اگر انسان معتقد نباشد که خدا همه جا حاضر است و همه جا ما را می‌بیند غافل باشد و این را قبول نکند، در واقع خدا را قبول ندارد و کتب را رد کرده، لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ وَ قَوْلُهُ تَعَالَى لا يُسْئَلُ عَمَّا يَفْعَلُ خدا سؤال نمی‌شود از کاری که می‌کند وَ هُمْ يُسْئَلُونَ و بشر مورد سؤال واقع می‌شود، یعنی همه نظام عالم برای خدا است، خلق هم کرده، حکیم و مدبر است پس سؤال نمی‌شود، قَالَ جَابِرٌ يَا سَيِّدِي مَا أَقَلَّ أَصْحَابِي چقدر اصحاب و شیعیان من کم هستند، قَالَ ع هَيْهَاتَ هَيْهَاتَ أَ تَدْرِي كَمْ عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ مِنْ أَصْحَابِكَ می‌دانی در زمین چقدر از اصحاب هستند؟ قُلْتُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ كُنْتُ أَظُنُّ فِي كُلِّ بَلْدَةٍ مَا بَيْنَ الْمِائَةِ إِلَى الْمِائَتَيْنِ در هر بلدی صد تا دویست نفر از اصحاب ما هستند وَ فِي كُلِّ مَا بَيْنَ الْأَلْفِ إِلَى الْأَلْفَيْنِ در همه بلاد ما بین الف و الفین هستند، بَلْ كُنْتُ أَظُنُّ أَكْثَرَ مِنْ مِائَةِ أَلْفٍ حالا کمی برویم بالاتر فِي أَطْرَافِ الْأَرْضِ وَ نَوَاحِيهِ اگر اصحاب در همه زمین را جمع کنیم می‌شود صد هزار نفر، قَالَ ع يَا جَابِرُ خَالِفْ ظَنَّكَ این ظن تو خلاف است وَ قَصِّرْ رَأْيَكَ رای خود را کوتاه کن أُولَئِكَ الْمُقَصِّرُونَ وَ لَيْسُوا لَكَ بِأَصْحَابٍ یعنی همه اینها را که گفتی که در هر بلدی صد تا دویست تا بیشتر باشد تا هزار تا، همه زمین را حساب کنیم می‌شود صدهزار، این ظن خود را تقصیر و کوتاه کن، چرا؟ برای اینکه اینها مقصر هستند و اهل ولایت نیستند، قُلْتُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَ مَنِ الْمُقَصِّرُ مقصر چه کسی است؟ قَالَ الَّذِينَ قَصَّرُوا فِي مَعْرِفَةِ الْأَئِمَّةِ آن‌هایی که در معرفة ائمه کوتاهی کردند، الآن مردم چقدر در معرفة ائمه کار کردند، چقدر زیارت جامعه را بلد هستند، چقدر اطلاع دارند؟ هیچ، قَصَّرُوا فِي مَعْرِفَةِ الْأَئِمَّةِ وَ عَنْ مَعْرِفَةِ مَا فَرَضَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنْ أَمْرِهِ وَ رُوحِهِ کوتاهی کردند در معرفة ائمه و از معرفة آن چیزی را که خداوند بر مردم واجب کرده از امر الهی و روح حق، اشاره به خود ائمه است، قُلْتُ يَا سَيِّدِي وَ مَا مَعْرِفَةُ رُوحِهِ قَالَ ع أَنْ يُعْرَفَ كُلُّ مَنْ خَصَّهُ اللَّهُ تَعَالَى بِالرُّوحِ هر کسی را که خدا مخصوص به روح کرد او می‌شود روح الله، فَقَدْ فَوَّضَ إِلَيْهِ أَمْرَهُ خداوند تفویض کرده امر خود را به آن روح، يَخْلُقُ بِإِذْنِه وَ يُحْيِي بِإِذْنِهِ آن روح حق که تفویض الهی است او زنده می‌کند باذن الله وَ يَعْلَمُ الْغَيْرَ مَا فِي الضَّمَائِرِ
ضمائر دیگران را می‌داند وَ يَعْلَمُ مَا كَانَ وَ مَا يَكُونُ إِلَى
يَوْمِ الْقِيَامَةِ آنچه گذشته و در آینده است تا قیامت می‌داند، آن روح حق آن است که علم
به گذشته و آینده تا قیامت دارد، وَ ذَلِكَ أَنَّ هَذَا الرُّوحَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ تَعَالَى این روح از امر الهی
است، فَمَنْ خَصَّهُ اللَّهُ
تَعَالَى بِهَذَا الرُّوحِ آن کسی که خدا تخصیص داده به آن روح فَهَذَا كَامِلٌ غَيْرُ نَاقِصٍ دیگر او نقص ندارد و
کامل است يَفْعَلُ مَا يَشَاءُ
بِإِذْنِ اللَّهِ يَسِيرُ مِنَ الْمَشْرِقِ إِلَى الْمَغْرِبِ فِي لَحْظَةٍ
وَاحِدَةٍ
من این را یک جا احساس کردم که امام در یک لحظه از یک نقطه به نقطه دیگر رفت، این
را دیدم، يَعْرُجُ بِهِ إِلَى
السَّمَاءِوَ يَنْزِلُ بِهِ إِلَى الْأَرْضِ وَ يَفْعَلُ مَا شَاءَ وَ أَرَادَ به یک لحظه از زمین به
آسمان و از آسمان به زمین، لذا شنیدیم که معراج پیامبر یک لحظه بود، خدا اینها را
در یک مقامی قرارداد. لذا امیرالمومنین داد زد که من قابلیت برای مردم ندیدم، خدا
لعنت کند آن‌هایی را که نگذاشتند امام معرفی شود، همه ما کمبود معرفة خدا و امام
را داریم، وقتی حضرت بیاید آن زمان عظمت اهل بیت معلوم می‌شود.
[1]. بحار الأنوار (ط – بيروت)، ج26، ص13، باب 14 نادر في معرفتهم صلوات الله عليهم بالنورانية و فيه ذكر جمل من فضائلهم ع